Kiến trúc sư là ai? Công việc, thu nhập kiến trúc sư thế nào? DHB Design có bài viết tổng hợp tất cả các thông tin về kiến trúc sư, các bạn cùng tham khảo.
Khái niệm về kiến trúc sư
Kiến trúc sư (tiếng Trung: 建筑师; phiên âm: Jiànzhúshī; tạm dịch: người chuyên về kỹ thuật và thẩm mỹ trong việc xây dựng cấu trúc) là những chuyên gia thực hiện việc phân tích nhu cầu sử dụng để sáng tạo ý tưởng thiết kế về không gian, hình dáng, giải pháp kỹ thuật và cấu trúc công trình, nhằm tạo ra một sự kết nối giữa con người và các công trình xây dựng.
Ở một số quốc gia châu Á, ngành kiến trúc được coi là một lĩnh vực đặc thù và phức tạp, yêu cầu kiến thức sâu rộng và tuân thủ các quy tắc đạo đức nghề nghiệp. Đôi khi, người ta có thể nhầm lẫn giữa kiến trúc sư và kỹ sư kiến trúc.
Kiến trúc sư là ai?
Kiến trúc sư là một chuyên gia phụ trách việc lên ý tưởng và thiết kế các công trình kiến trúc, bao gồm các yếu tố như công trình xây dựng, nội thất, cảnh quan và nhiều khía cạnh khác. Ngoài việc thiết kế, họ đồng thời có trách nhiệm giám sát và theo dõi quá trình xây dựng, đảm bảo rằng công trình được thực hiện theo các bản vẽ và kế hoạch đã được thiết kế trước.
Trong quá trình thiết kế, kiến trúc sư phải dựa trên các yếu tố như công năng, kỹ thuật và tính thẩm mỹ để tạo ra các công trình với kiến trúc tổng thể độc đáo, thu hút và phù hợp với môi trường xung quanh.
Đồng thời, họ phải đưa ra dự báo về xu hướng và phát triển trong lĩnh vực kiến trúc và thiết kế quy hoạch vùng, khu dân cư, khu công nghiệp và cảnh quan đô thị.
Các kiến trúc sư cũng phải cung cấp các giải pháp kiến trúc cho khách hàng có nhu cầu xây dựng trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
Để thực hiện công việc này, kiến trúc sư phải kết hợp sự sáng tạo, sử dụng kiến thức chuyên môn và sự khéo léo trong việc áp dụng các kỹ thuật thiết kế.
Họ sẽ chuyển đổi yêu cầu sử dụng của khách hàng thành các bản vẽ và dự án thiết kế cho các công trình mới hoặc cải tạo, nâng cấp, hoặc sửa chữa các công trình hiện có theo yêu cầu cụ thể của khách hàng.
Lịch sử kiến trúc sư
Cụm từ đầu tiên liên quan đến nguồn gốc của từ “kiến trúc” xuất phát từ tiếng Hy Lạp là ἀρχιτέκτων (bính âm: Architécctōn, phiên âm: arkhitecton), được ghi nhận lần đầu vào thế kỷ thứ 5 trước Công nguyên bởi nhà sử học người Hy Lạp Herodotos khi mô tả đường hầm Eupalinos: “Kiến trúc sư thiết kế công trình này là Megarian Eupalinos, con trai của Naustrophos.” Từ này bao gồm ἀρχι (phiên âm: archi, có nghĩa là người chỉ huy trưởng) và τέκτων (phiên âm: tekton, có nghĩa là người thợ làm nghề mộc và xây dựng).
Theo thời gian, từ “Kiến trúc sư” hình thành chính thức thông qua việc kết hợp của “Architectus” trong tiếng Latin và “Architécctōn” (phiên âm: arkhitecton) trong tiếng Hy Lạp, tạo ra “Architéktōn” (phiên âm: arkhitekton) với nghĩa là người thợ kỹ thuật chính.
Nguyên bản về “Kiến trúc sư” xuất hiện trong ghi chép thứ 259 của “Politique de Platon” (Chính cương của Plato), được tạm dịch là: “Kiến trúc sư (ἀρχιτέκτω) là người thợ chỉ huy trưởng và không trực tiếp tham gia vào công việc thủ công như thợ mộc hay thợ xây (εργατικός, phiên âm: ergaticos), mà họ chỉ đạo cho những người này trong việc xây dựng công trình.”
Tuy nhiên, nên lưu ý rằng Hy Lạp không phải là nơi duy nhất xuất hiện Kiến trúc sư. Một trong những Kiến trúc sư được ghi nhận lâu đời nhất trong lịch sử là Imhotep ở Ai Cập, người là tác giả của Khu phức hợp Saqqara và là cố vấn của pharaoh Djoser vào khoảng năm 2630-2611 trước Công nguyên. Imhotep được xem là kỹ sư và kiến trúc sư đầu tiên trong lịch sử nhân loại.
Trong tiếng Hán, từ “kiến trúc” (chữ Hán: 建筑, bính âm: Jiànzhú) có nguồn gốc từ “kiến tạo” (chữ Hán: 助攻 hoặc 建, bính âm: Zhùgōng hoặc Jiàn) và “cấu trúc” (chữ Hán: 结构 hoặc 筑, bính âm: Jiégòu hoặc Zhù). Vì vậy, “Kiến trúc sư” (chữ Hán: 建筑师, bính âm: Jiànzhúshī) có thể hiểu là người chuyên về kỹ thuật và thẩm mỹ, có khả năng sáng tạo không gian và cấu trúc mới lạ và đẹp mắt. Định nghĩa này đã được du nhập vào tiếng Việt thông qua tiếng Trung Quốc.
Trong lịch sử, việc thiết kế và xây dựng công trình kiến trúc thường được thực hiện bởi các nghệ nhân chế tác gỗ và đá trong thời cổ đại và trung đại.
Họ đã trở thành các chuyên gia về thẩm mỹ và kỹ thuật xây dựng. Tuy nhiên, cho đến thời hiện đại, không có sự phân biệt rõ ràng giữa “Kiến trúc sư” và “Kỹ sư kiến trúc”. Ở một số vùng châu Âu, cả hai thuật ngữ này thường được sử dụng để chỉ cùng một người và có thể thay thế lẫn nhau.
Tuy nhiên, ở các quốc gia châu Á, “Kiến trúc sư” và “Kỹ sư kiến trúc” thường được đào tạo trong cùng một ngành, nhưng có khác biệt về phân ngành hoặc chuyên ngành nghiệp vụ.
Chương trình đào tạo cho “Kiến trúc sư” tập trung mạnh mẽ vào phát triển tư duy thẩm mỹ và phân tích hành vi người dùng, trong khi “Kỹ sư kiến trúc” tập trung vào khả năng phân tích công năng kiến trúc, bố trí và diễn họa công trình.
Vai trò và Nhiệm vụ của Kiến trúc sư
Trong lĩnh vực kiến trúc, kiến thức về kỹ thuật, môi trường, quản lý, xây dựng, cùng với sự hiểu biết về kinh doanh, đóng một vai trò quan trọng không kém tư duy thiết kế.
Tuy nhiên, việc thiết kế vẫn đóng một vai trò trọng yếu trong việc nối kết các yếu tố khác lại. Kiến trúc sư là người làm việc theo yêu cầu của khách hàng, xem xét các yếu tố công năng và thẩm mỹ.
Đôi khi, họ phải đảm nhận công việc xin cấp phép xây dựng, bao gồm việc thực hiện báo cáo khả thi dự án, đánh giá tác động môi trường, phân tích công trình dựa trên kiến thức về cấu trúc và không gian.
Trong suốt quá trình dự án, từ lên kế hoạch đến khi hoàn thành, kiến trúc sư thường điều phối một nhóm thiết kế, bao gồm các kỹ sư kiến trúc, kỹ sư kết cấu, kỹ sư cơ khí và vận hành máy móc, kỹ sư điện – điện tử, và các chuyên gia khác mà khách hàng thuê hoặc kiến trúc sư tự thuê, nhằm đảm bảo sự hoàn thiện của dự án.
Thông thường, mức độ hợp tác chặt chẽ giữa các kỹ sư và kiến trúc sư sẽ dẫn đến kết quả xây dựng tốt hơn.
Tổng quan
Sau khi được thuê hoặc mời bởi khách hàng, kiến trúc sư đảm nhiệm trách nhiệm tạo ra một hoặc nhiều ý tưởng thiết kế để đáp ứng các yêu cầu của khách hàng và thiết lập một cơ sở vật chất phù hợp với mục đích sử dụng.
Thông thường, kiến trúc sư tiến hành gặp gỡ trực tiếp khách hàng để xác định rõ các yêu cầu đối với công trình hoặc dự án, bắt đầu từ giai đoạn lập kế hoạch và thiết kế. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro trong giai đoạn thi công xây dựng.
Các đề xuất thiết kế thường phải đáp ứng các yêu cầu về thẩm mỹ và bố trí công năng. Tùy thuộc vào vị trí địa lý, thời gian xây dựng, tài chính, văn hóa địa phương và điều kiện xây dựng, phương án thiết kế cũng sẽ khác nhau.
Một phần quan trọng của quá trình thiết kế là kiến trúc sư thường cần tham khảo ý kiến của các kỹ sư, nhà khảo sát, và các chuyên gia khác trong suốt quá trình thiết kế để đảm bảo rằng các yếu tố như cấu trúc, hệ thống điều hòa không khí, ánh sáng, và âm thanh được tích hợp chặt chẽ vào một tổng thể. Kiểm soát và lập kế hoạch chi phí xây dựng cũng là một phần quan trọng trong quá trình hợp tác này.
Tại các vùng lãnh thổ
Nhiệm vụ của kiến trúc sư bao gồm việc chuyển đổi các nhu cầu sử dụng của người dùng thành giải pháp thiết kế về không gian, kỹ thuật, và mặt bằng công trình. Họ cũng thường tư vấn về việc cải tạo và đề xuất thiết lập công năng mới cho công trình xây dựng, đảm bảo tính dễ dàng thi công kết cấu. Kiến trúc sư thường dự đoán sự phát triển của một công trình hoặc dự án xây dựng bằng cách thiết kế quy hoạch cho vùng đó, khu dân cư, khu công nghiệp, và cảnh quan đô thị.
Kiến trúc sư cần phải có tư duy tổ chức và thẩm mỹ nghệ thuật, đồng thời phải nắm bắt thông tin cần thiết để tạo ra tác phẩm kiến trúc tốt đẹp. Họ cung cấp các giải pháp thiết kế liên quan đến công năng, thẩm mỹ, và giải pháp kỹ thuật cho các khách hàng có nhu cầu xây dựng trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
Công việc hằng ngày của kiến trúc sư
Công việc của kiến trúc sư là rất đa dạng và đòi hỏi sự chuyên môn cao trong nhiều khía cạnh. Dưới đây là các nhiệm vụ chính mà kiến trúc sư thường thực hiện:
Lập kế hoạch thiết kế: Kiến trúc sư phải lên kế hoạch và xác định chi tiết về thiết kế dự án dựa trên yêu cầu cụ thể của khách hàng.
Hợp tác với các chuyên gia: Họ phối hợp với các kỹ sư và chuyên gia khác trong lĩnh vực xây dựng và các lĩnh vực liên quan để đảm bảo tính khả thi kỹ thuật và đồng thời tạo ra các giải pháp sáng tạo cho thiết kế kiến trúc.
Quản lý công việc thiết kế: Kiến trúc sư cần quản lý các khía cạnh của quá trình thiết kế, đảm bảo rằng mọi yếu tố được tích hợp vào bản vẽ thiết kế chung.
Giao tiếp với khách hàng: Họ gặp gỡ khách hàng, trình bày và thảo luận về thiết kế, đề xuất các phương án và dự tính ngân sách thi công dự án.
Tạo bản vẽ: Kiến trúc sư thiết kế và tạo ra các bản vẽ kiến trúc cũng như bản vẽ kỹ thuật dành cho các dự án xây dựng và công trình.
Quản lý lịch trình thi công: Họ làm việc với các chuyên gia xây dựng, kỹ sư xây dựng, nhà thầu thi công và các bên liên quan để xác định và quản lý lịch trình thi công phù hợp cho các dự án, đảm bảo tiến độ hoàn thành.
Đảm bảo chất lượng: Kiến trúc sư phải đảm bảo rằng công trình được xây dựng theo đúng thiết kế kiến trúc, quy hoạch ban đầu và đạt tiêu chuẩn chất lượng đã được xác định từ trước.
Lựa chọn nguyên vật liệu: Họ cũng có trách nhiệm xác định và lựa chọn các loại nguyên vật liệu phù hợp và chất lượng cho dự án.
Công việc của kiến trúc sư yêu cầu sự kỹ năng, tư duy sáng tạo và sự quản lý chi tiết để đảm bảo mọi công trình được xây dựng đúng theo thiết kế và đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng.
Kỹ năng của kiến trúc sư
Kỹ năng của kiến trúc sư rất quan trọng và đa dạng. Dưới đây là một số kỹ năng cần thiết để trở thành một kiến trúc sư:
4.1- Kỹ năng Vẽ:
Đây là kỹ năng cơ bản mà kiến trúc sư cần phải sở hữu. Mặc dù tư duy thẩm mỹ và sự sáng tạo quan trọng, nhưng khả năng vẽ giúp bạn thể hiện ý tưởng kiến trúc một cách dễ dàng hơn.
4.2- Tư duy logic và Óc thẩm mỹ:
Kiến trúc sư cần có óc thẩm mỹ phong phú để tạo ra các công trình kiến trúc độc đáo. Tuy nhiên, tư duy logic cũng rất quan trọng để thiết kế các công trình có tính khả thi kỹ thuật.
4.3- Kỹ năng Thuyết trình:
Ngoài việc tạo bản vẽ, kiến trúc sư cũng cần có khả năng thuyết trình để trình bày và bảo vệ thiết kế trước khách hàng hoặc chủ đầu tư.
4.4- Kỹ năng Lắng nghe:
Khả năng lắng nghe là quan trọng để hiểu rõ nhu cầu của khách hàng và tạo ra thiết kế phù hợp. Nó cũng giúp kiến trúc sư chấp nhận phản hồi và góp ý từ khách hàng.
4.5- Sức bền tinh thần:
Công việc kiến trúc sư có thể đòi hỏi áp lực cao, thậm chí cả thời gian làm việc đêm. Họ cũng phải đối mặt với sự phê phán và áp lực từ khách hàng hoặc công ty. Sức bền tinh thần là yếu tố quan trọng để duy trì trong ngành này.
4.6- Kỹ năng Toán học:
Kiến trúc sư thường phải thực hiện tính toán và đo lường kỹ thuật, vì vậy kỹ năng toán học là một yếu tố quan trọng.
5- Mức lương của kiến trúc sư:
Mức lương của kiến trúc sư có sự biến động, nhưng ở Việt Nam, lương trung bình dao động từ 7 đến 10 triệu đồng/tháng. Những kiến trúc sư giỏi và có kinh nghiệm có thể kiếm từ 15 đến 25 triệu đồng/tháng. Nếu biết tiếng Anh, mức lương có thể cao hơn, từ 2.000 đến 2.500 USD/tháng.
6- Tìm việc làm kiến trúc sư:
Ngành kiến trúc có nhu cầu lớn và nhiều cơ hội việc làm. Các cử nhân ngành kiến trúc có thể làm việc tại nhiều vị trí khác nhau như kiến trúc sư quy hoạch, kiến trúc sư thiết kế nội thất, kiến trúc sư công trình, và nhiều vị trí khác. Các ứng viên có thể tìm việc làm qua các trang web tuyển dụng trực tuyến, nhưng cần kiểm tra kỹ để đảm bảo tính chất lượng và độ tin cậy của thông tin tuyển dụng trước khi ứng tuyển.
Bên cạnh đó kiến trúc sư cũng là một nghề gian nan, và đây là danh sách những lý do bạn nên cân nhắc theo nghề này nếu không thực sự đam mê:
10 lý do KHÔNG NÊN trở thành Kiến trúc sư nếu không đủ đam mê
Kiến trúc là một nghề đầy thách thức và không phải phù hợp với tất cả mọi người. Dưới đây là 10 lý do mà bạn nên xem xét trước khi quyết định trở thành một kiến trúc sư:
1. Luôn tiêu cực: Nghề kiến trúc đòi hỏi bạn phải luôn cố gắng để làm tốt hơn. Không có dự án nào là hoàn hảo, và nhiều khi bạn sẽ phải đối mặt với những lời chỉ trích. Học cách tách riêng công việc và cá nhân để tránh bị chi phối bởi tiêu cực.
2. Quá phấn khích về việc thể hiện mình là Kiến trúc sư: Trở thành một kiến trúc sư không nên dựa vào sự oai phong vì nghề nghiệp này. Thay vào đó, hãy tập trung vào công việc và tạo ra giá trị thực sự thông qua sáng tạo và hiệu suất làm việc.
3. Vấn đề về tiền bạc: Nghề kiến trúc có thể đòi hỏi nhiều thời gian và công sức, nhưng mức lương thấp khi mới bắt đầu. Mất một thời gian dài và kinh nghiệm để kiếm được lương cao hơn. Hãy sẵn sàng đối mặt với sự khó khăn tài chính trong giai đoạn đầu.
4. Không thật sự thiết kế: Trong quá trình học, bạn có thể tập trung nhiều vào việc thiết kế trên giấy mà ít khi đối mặt với các khía cạnh khác của thực tế như kinh doanh và xây dựng. Hãy hiểu rằng việc trở thành kiến trúc sư đòi hỏi nhiều hơn chỉ là tạo ra các thiết kế đẹp mắt.
5. Quá căng thẳng với toán học: Kiến trúc sư phải thường xuyên thực hiện các phép toán phức tạp. Nếu bạn gặp khó khăn với toán học, hãy xem xét xem liệu bạn có thể thích nghi và cải thiện kỹ năng này hay không.
6. Phải rất nỗ lực khi làm việc: Nghề kiến trúc cạnh tranh, và bạn phải luôn cố gắng để nổi bật trong lĩnh vực này. Điều này đòi hỏi sự nỗ lực và khả năng cạnh tranh liên tục.
7. Kiến trúc sư với giấy tờ hợp pháp: Bằng tốt nghiệp kiến trúc chưa đủ để bạn có thể cung cấp dịch vụ kiến trúc. Cần phải đáp ứng các yêu cầu và đậy qua kỳ thi cấp chứng chỉ hành nghề kiến trúc để được công nhận là kiến trúc sư.
8. Suy nghĩ như Luật sư hay Kiến trúc sư?: Công việc kiến trúc sư đòi hỏi sự chính xác và quy định, đặc biệt khi tạo bản vẽ thi công. Hãy chuẩn bị sẵn sàng để kiểm tra và xác minh các thông số kỹ thuật để tránh những rắc rối trong quá trình xây dựng.
9. Những việc tốt thường bị “trừng phạt”: Trong công việc kiến trúc, bạn có thể gặp phải nhiều khó khăn và trở ngại, như không được trả tiền đúng hẹn hoặc ý tưởng bị đánh cắp. Hãy chuẩn bị tinh thần cho những tình huống khó khăn này và học cách xử lý chúng một cách chủ đạo.
10. Quá bi quan vào hành nghề: Hãy hiểu rằng nghề kiến trúc đầy thách thức, và nếu bạn để tâm quá nhiều vào những khía cạnh tiêu cực, bạn có thể dễ dàng mất động lực. Điều quan trọng là giữ tâm trạng tích cực và sẵn sàng đối mặt với mọi khó khăn.
Dù có thách thức và nhược điểm, nghề kiến trúc vẫn là một lựa chọn tuyệt vời đối với những người đam mê và tận tụy.
Nếu bạn thực sự yêu thích kiến trúc và sáng tạo, và bạn đã chuẩn bị tinh thần cho những khó khăn tương lai, nghề kiến trúc có thể là một hành trình đầy thú vị và đáng giá đối với bạn.
Hãy tìm hiểu và thảo luận thêm với các kiến trúc sư có kinh nghiệm để hiểu rõ hơn về nghề này và xác định xem liệu bạn sẵn sàng trải qua những thách thức mà nó đặt ra hay không.
Lương Kiến Trúc Sư Cao Hay Thấp?
Mức lương của Kiến trúc sư tùy theo môi trường làm việc
Làm việc tại cơ quan nhà nước
Kiến trúc sư làm việc tại các cơ quan nhà nước thường nhận mức thu nhập được xếp vào các bậc lương khác nhau:
Bậc 1: Mức thu nhập tương đương với công chức thuộc nhóm a3 và a1 với hệ số lương từ 6.2 đến 8.
Bậc 2: Mức thu nhập tương đương với công chức a1 thuộc nhóm a2.1 với hệ số từ 4.4 đến 6.78.
Bậc 3: Hệ số lương của nhân sự ở bậc này dao động từ 2.34 đến 4.98.
Mức thu nhập của Kiến trúc sư làm việc tại các cơ quan nhà nước có thể thấp hơn so với thị trường, nhưng công việc thường ổn định và ít áp lực.
Làm việc tại doanh nghiệp tư nhân
Nếu bạn mong muốn một môi trường làm việc có tính sáng tạo và thu nhập tốt hơn, làm việc tại các công ty tư nhân là lựa chọn phù hợp. Tuy nhiên, cùng với mức lương cao hơn, bạn sẽ phải đối mặt với trách nhiệm và áp lực công việc lớn hơn.
Yếu tố ảnh hưởng đến mức lương của Kiến trúc sư
Mức lương của Kiến trúc sư không cố định và phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:
Trình độ chuyên môn: Kiến trúc sư có trình độ chuyên môn cao thường nhận mức thu nhập cao hơn so với người mới vào nghề.
Kỹ năng tay nghề: Kinh nghiệm và tay nghề của Kiến trúc sư ảnh hưởng lớn đến mức thu nhập. Kiến trúc sư mới ra trường thường có mức lương thấp hơn do thiếu kinh nghiệm và tay nghề còn yếu.
Vị trí công việc cụ thể: Kiến trúc sư có thể đảm nhận nhiều vị trí công việc khác nhau, và mức thu nhập khác nhau tại từng vị trí.
Vị trí làm việc: Làm việc tại các tỉnh thành phố lớn thường mang lại mức lương cao hơn so với làm việc tại các tỉnh lẻ, do mức thu nhập và chi trả tại đó cao hơn.
Mức lương của Kiến trúc sư có thể thay đổi tùy theo những yếu tố này.
